poniedziałek, 25 stycznia 2010

Wykładnia zgodna z Konstytucją

Wyrok NSA z dnia 21 marca 2006 r. (sygn. II FSK 440/05)

Zgodnie z obowiązującą w tej technice interpretacyjną zasadą, wtedy gdy jest to możliwe, należy tak wyłożyć przepis, aby był on w zgodzie z Konstytucją. Korzystając z tej możliwości należy odrzucić takie drogi interpretacyjne, które prowadzą do odczytania przepisu jako niekonstytucyjnego. Za taką interpretacją przemawia zasada równości wobec prawa statuowana w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Odstępstwo od tej zasady może być akceptowane jedynie w przypadku, gdy zróżnicowanie jest racjonalnie uzasadnione, nie może ono być ustalone według arbitralnie przyjętych założeń, zróżnicowanie sytuacji prawnej kategorii podmiotów musi pozostawać w odpowiedniej proporcji w stosunku do sytuacji podmiotów, które takiemu zróżnicowaniu nie podlegają, zróżnicowanie musi być zgodne z innymi zasadami czy możliwościami reprezentowanymi w Konstytucji /por. wyrok TK z dnia 17 stycznia 2001 r. K 5/00 - OTK 2001 nr 1 poz. 2, wyrok TK z dnia 20 października 1998 r. K 7/98).

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

czwartek, 21 stycznia 2010

Moc wiążąca uchwał NSA

Wyrok NSA z dnia 29 lutego 2008 r. (sygn. I OSK 254/07)
 
Zgodnie z art. 15 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny jest uprawniony do podejmowania uchwał mających na celu ujednolicanie orzecznictwa sądów administracyjnych. Przepisy te wyróżniają dwa rodzaje uchwał: uchwały abstrakcyjne (art. 15 § 2 pkt 2), których przedmiotem są wątpliwości prawne, niemające bezpośredniego związku z postępowaniem toczącym się w indywidualnej sprawie sądowoadministracyjnej oraz uchwały konkretne podejmowane w celu rozstrzygnięcia zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej.
 
Kwestia mocy wiążącej zarówno uchwał abstrakcyjnych, jak również podjętych na tle konkretnej sprawy sądowoadministracyjnej została uregulowana w art. 269 p.p.s.a. W świetle tego przepisu, w sytuacji gdy jakikolwiek skład sądu administracyjnego rozpoznający sprawę nie podzieia stanowiska zajętego w uchwale składu siedmiu sędziów, całej Izby albo w uchwale pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia odpowiedniemu składowi. Norma ta nie wyróżnia jednego rodzaju uchwał i nie ma odniesienia tylko do uchwał, o których mowa w art. 15 § 1 pkt 3 p.p.s.a. Zatem z komentowanego przepisu wynika, że moc ogólnie wiążącą posiadają zarówno uchwały abstrakcyjne jak i tzw. uchwały konkretne, indywidualne.
 
Stanowisko zajęte przez NSA w formie uchwały wiąże więc pośrednio wszystkie składy sądów administracyjnych do momentu zmiany wykładni określonego przepisu przez inną uchwałę. Wskazać ponadto należy, że zgodnie z art. 187 § 2 p.p.s.a. uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wydana na skutek pytania prawnego zadanego w konkretnej sprawie jest w danej sprawie wiążąca. Oznacza to, że tego typu uchwała ma moc bezpośrednio wiążącą w tej jednej konkretnej sprawie. Sąd jest wówczas bezwzględnie związany poglądem w niej wyrażanym. Odnośnie do innych postępowań, jak wskazano wyżej, taka uchwała ma moc pośrednio wiążącą. Sąd może nie zgodzić się z wykładnią norm prawnych zawartą w uchwale, ale wówczas musi przedstawić zagadnienie prawne odpowiedniemu poszerzonemu składowi NSA (art. 169 § 1 p.p.s.a.).
 
W przedmiotowej sprawie WSA w Warszawie podzielił pogląd wyrażony w uchwale siedmiu sędziów NSA w sprawie I OPS 2/06.
 
 

środa, 20 stycznia 2010

Wykładnia prawa podatkowego w świetle prawa cywilnego

Wyrok NSA oz. w Poznaniu z dnia 7 listopada 1991 r. (sygn. SA/Po 1198/91)
 
Punktem wyjścia dla wykładni każdego tekstu prawnego jest ustalenie znaczenia słów i zwrotów używanych w ustawie, to jest dokonanie wykładni językowej /czy też gramatycznej/. Przystępując jednak do odczytania znaczenia przepisów prawnopodatkowych, trzeba ustalić stosunek stosowanego prawa podatkowego do prawa cywilnego, ustawodawca bowiem, określając pewne stany prawnopodatkowe, posługuje się taką nazwą jak umowa agencyjna. Chodzić więc będzie w sprawie o odpowiedź na pytanie, w jakim zakresie stosujący prawo podatkowe może być związany konstrukcjami prawa cywilnego i tym, co określono w umowach cywilnoprawnych.
 
W literaturze prawnopodatkowej wyrażany jest pogląd, iż w każdym wypadku przejmowania przez prawo podatkowe pojęć prawa cywilnego należy badać, czy takie przejęcie w konkretnej sytuacji nie będzie sprzeczne z celami prawa podatkowego, należącego do sfery prawa publicznego. Prawo cywilne bowiem nie może być wykorzystywane do obejścia prawa podatkowego. Dokonując wykładni prawa podatkowego, w szczególności organy podatkowe powinny zwracać uwagę na to, czy swoboda w kształtowaniu stosunków ludzkich na gruncie prawa cywilnego i przyjęcie cywilnoprawnego punktu widzenia w interpretacji przepisów ustaw podatkowych nie prowadzą do uchylania się danego podmiotu od opodatkowania albo zmniejszenia należnego obowiązku podatkowego.
 

niedziela, 17 stycznia 2010

Brak możliwości wniesienia do SN zażalenia na postanowienie Sądu Apelacyjnego o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania

Wyrok TK z dnia 12 stycznia 2010 r. (sygn. SK 2/09)

Brak możliwości wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania w sprawach, w których nie przysługuje skarga kasacyjna, jest zgodny z konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 3941 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu dodanym przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych w zakresie, w jakim nie przewiduje zażalenia do Sądu Najwyższego na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania w sprawach, w których nie przysługuje skarga kasacyjna, jest zgodny z art. 45 ust. 1 i z art. 77 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 78 w związku z art. 176 ust. 1 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

Problem konstytucyjny w tej sprawie sprowadzał się do pytania o zgodność z zasadą równości w prawie do sprawiedliwie ukształtowanej procedury przepisu, który z katalogu zaskarżalnych zażaleniem postanowień sądu drugiej instancji wyłącza postanowienia o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania w sprawach, w których nie przysługuje skarga kasacyjna.

Ustawodawca przewidział inny model zaskarżenia zażaleniem postanowienia o odrzuceniu skargi w zależności od tego: czy została ona wniesiona w związku z orzeczeniem zapadłym w pierwszej instancji, czy też podniesiono w niej nieważność postępowania w drugiej lub jednocześnie pierwszej i drugiej instancji. W pierwszym wypadku do zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania zastosowanie znajdzie art. 394 k.p.c. Natomiast w przypadku, gdy skargę o wznowienie postępowania odrzuci sąd drugiej instancji, jego postanowienie będzie zaskarżalne jedynie na podstawie art. 3941 § 2 k.p.c. O ile w świetle art. 394 k.p.c. wniesienie zażalenia na postanowienie kończące postępowanie w sprawie nie zostało uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek, o tyle zgodnie z art. 3941 § 2 k.p.c. zażalenie przysługuje jedynie w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna.

Różne traktowanie nie musi oznaczać automatycznie naruszenia zasady równości. Zróżnicowanie w zakresie zasad zaskarżenia zażaleniem postanowień kończących postępowanie o wznowienie pozbawione jest cech arbitralności. Stanowi bowiem konsekwencję wyłącznej właściwości sądu uprawnionego do wznowienia postępowania.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, zaskarżony przepis ma na celu stworzenie mechanizmu, w ramach którego Sąd Najwyższy nie tyle rozpoznaje sprawę, ile kontroluje sąd drugiej instancji, czy wydanym postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie nie narusza prawa, a w razie stwierdzenia takiego naruszenia, z reguły "kasuje" takie postanowienie.

Zażalenie przysługujące na podstawie zaskarżonego przepisu odnosi się zatem do sytuacji wyjątkowej, w której zwykły środek odwoławczy może inicjować kontrolę orzeczeń wydanych w drugiej instancji. Zważywszy na autonomiczny i szczególny status ustrojowy Sądu Najwyższego należy uznać, że jest on w omawianej sytuacji procesowej sądem zażaleniowym w ściśle określonym zakresie, przy czym w każdym ustawowo przewidzianym wypadku rozpatruje wyłącznie zażalenia na postanowienia sądu drugiej instancji, sam zaś nigdy nie jest - poza wyjątkiem przewidzianym w art. 390 § 1 k.p.c. sądem drugiej instancji.

Art. 3941 § 2 stanowi element szeroko rozumianego dostępu do Sądu Najwyższego w postępowaniu cywilnym, który wykracza poza gwarantowaną przez konstytucję dwuinstancyjność sądownictwa powszechnego. Rozpoznając zażalenie na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania, Sąd Najwyższy działa przede wszystkim w oparciu o odpowiednio stosowane reguły postępowania inicjowanego skargą kasacyjną. Zgodnie zaś z utrwalonym w orzecznictwie konstytucyjnym stanowiskiem przepisy procesowe nie muszą zapewniać stronom prawa do rozpatrzenia każdej sprawy przez Sąd Najwyższy.

Źródło: Trybunał Konstytucyjny

poniedziałek, 11 stycznia 2010

Wartość przedmiotu zaskarżenia - postanowienie NSA

Postanowienie NSA w składzie siedmiu sędziów z dnia 21 stycznia 2008 r. (sygn. I GSK 2039/06)
 
W sprawie skargi na decyznję uznającą zgłoszenie celen za nieprawidłowe w zakresie wartości celnej oraz określającej należny podatek od towarow i usług z tytułu importu towarów, pobiera sie wpis stały od rozstrzygnięcia w sprawie celnej, a także wpis stosunkowy w sprawie podatku od różnicy między kwotą podatków wskazaną w zgłoszeniu celnym a kwotą tych podatków określoną w zaskarżonej decyzji, chyba że strona zakwestionowała inną wysokośc podatków.
 
Należy zatem przyjąć, że w sprawie podatkowej wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość tego, co w ramach przedmiotu zaskarżonej decyzji jest przez stronę kwestionowane. Jeżeli skarga nie dotyczy pełnej wysokości podatku określonego w decyzji, a tylko jej części, to wartością przedmiotu zaskarżenia dla potrzeb wpisu sądowego jest wysokość tej kwestionowanej części podatku, bez względu na to, czy jest ona wartością dodatnią czy ujemną. Akcent położony jest tu na wolę strony skarżącej, na zaskarżeniu, tj. na zakres zaskarżenia decyzji określającej wysokość podatku - w całości czy w części.
 
Wykonanie wezwania do wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia (chociażby z tzw. ostrożności procesowej) chroni stronę przed odrzuceniem skargi (art. 58 § 1 pkt 3 p.p.s.a.). Umożliwia też wniesienie zażalenia na zarządzenie przewodniczącego o wezwaniu do uiszczenia kwoty wpisu stosunkowego, w którym strona będzie mogła kwestionować zasadność tego wezwania.
 
Jeżeli strona nie wskazuje wyraźnie wartości przedmiotu zaskarżenia w skardze lub później z własnej inicjatywy (przed otrzymaniem wezwania do uzupełnienia tego braku skargi) albo na wezwanie przewodniczącego ani też ta wartość nie wynika z treści skargi lub z treści odpowiedzi na wezwanie, to bez względu na przyczyny takiego zachowania strony należy przyjąć, że nie doszło do oznaczenia przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia. Tym samym sprawdzenie, o którym mowa w art. 218 p.p.s.a. jest bezprzedmiotowe.
 

Wartość przedmiotu zaskarżenia - zdanie odrębne

Zdanie odrębne do uchwały NSA w składzie siedmiu sędziów z dnia 28 stycznia 2008 r. (sygn. I FPS 7/07)
 
Interpretując art. 231, jak również art. 216 p.p.s.a., w których jest mowa o należności pieniężnej jako o przedmiocie zaskarżenia, nie można ograniczać tej należności jedynie do należności, z którą wiążą się podniesione w skardze zarzuty. Jak była o tym mowa wyżej , wojewódzki sąd administracyjny rozpoznając sprawę, nie jest tymi zarzutami związany i bez względu na ich zakres i tak musi wszechstronnie skontrolować zaskarżony akt z punktu jego zgodności z prawem. Z tego względu, naszym zdaniem, wartość przedmiotu zaskarżenia powinna stanowić cała kwota objęta zaskarżonym aktem, jeżeli obowiązek lub uprawnienie wynikające z danego aktu można wyrazić w formie należności pieniężnej.
 
Dodatkowo trzeba podnieść, że cechą charakterystyczną takiej daniny publicznej jaką jest opłata (wpis, obok opłaty kancelaryjnej, to zgodnie z art. 212 § 1 p.p.s.a., opłata sądowa,), odróżniającą ją od podatku, powinien być jej odpłatny (zmierzający do ekwiwalentności) charakter. Z tego względu przy określaniu wysokości opłaty i zasad jej pobierania powinno się uwzględniać zakres uzyskiwanego w zamian za nią od podmiotu publicznoprawnego (organu państwa) określonego świadczenia niepieniężnego (w tym przypadku pełnej kontroli legalności zaskarżonego aktu lub czynności).
 
Ponadto nie zgadzamy się z takim rozumieniem 215 § 1 p.p.s.a., z którego miałoby wynikać, że określanie wartości przedmiotu zaskarżenia stanowi uprawnienie strony wnoszącej skargę, zaś kryterium badania legalności zaskarżonej decyzji i brak związania granicami skargi nie są tożsame z prawem do ustalania wartości przedmiotu zaskarżenia. W art. 215 § 1 p.p.s.a. na stronę nałożono obowiązek podania wartości przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy wysokość opłaty. Mając zaś na uwadze, że zgodnie z art. 212 § 2 p.p.s.a., opłaty sądowe są dochodami budżetu państwa, niewłaściwe egzekwowanie wywiązywania się z tego obowiązku, wbrew fakultatywnemu brzmieniu art. 218 p.p.s.a., stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Prowadzi bowiem do uszczuplania dochodów budżetu państwa.
 
Podzielamy stanowisko wyrażone w uzasadnieniu uchwały, że przepisy dotyczące wpisu sądowego w sprawach administracyjnych nie powinny uniemożliwiać realizacji prawa do sądu wynikających z art. 77 ust. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a także stać w sprzeczności z zobowiązaniami międzynarodowymi naszego kraju. Uważamy jednak, że respektowanie tych praw obywatelskich de lege lata powinno odbywać się w ramach prawa pomocy przewidzianego w rozdziale 3 działu V p.p.s.a., a de lege ferenda poprzez powrót do stałych opłat sądowych w tej kategorii spraw, tj. do systemu jaki obowiązywał w pierwszym dziesięcioleciu funkcjonowania sądownictwa administracyjnego w II Rzeczpospolitej, a nie poprzez dokonywanie wykładni przepisów p.p.s.a. kolidującej z istotą sądownictwa administracyjnego i komplikującej funkcjonowanie sądów administracyjnych.  
 
 

Wartość przedmiotu zaskarżenia - uchwała NSA

Uchwała NSA w składzie siedmiu sędziów z dnia 28 stycznia 2008 r. (sygn. I FPS 7/07)

Ustawodawca nakazuje stronie, aby w każdym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe w danej instancji podać wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy wysokość opłaty (art. 215 § 1 p.p.s.a.). Zgodnie z treścią art. 216 p.p.s.a. jeżeli przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna, stanowi ona wartość przedmiotu zaskarżenia.

Już z wykładni językowej cytowanych przepisów wynika, że to strona postępowania jest uprawniona do wniesienia skargi i określenia przedmiotu zaskarżenia przy wnoszeniu skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w tym do podania wartości przedmiotu sporu. Innymi słowy to osoba wszczynająca spór z organem administracji publicznej najlepiej orientuje się w przedmiocie tego sporu i potrafi określić jego właściwe granice poprzez wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia.

W tym miejscu należy podkreślić, że przepisy związane z pobieraniem wpisów wywodzą się z procedury cywilnej. Praktyka pobierania wpisów stosunkowych była taka, że obliczano wpis od kwoty rzeczywiście kwestionowanej przez stronę wnoszącą skargę, tak jak miało to miejsce w sprawach cywilnych. Warto podkreślić, że przewodniczący wydziału na mocy art. 218 p.p.s.a. może sprawdzić wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczoną w piśmie i zarządzić w tym celu dochodzenie. W sprawach będących przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej jest to stosunkowo ułatwione, bowiem strona składa skargę do organu, który wydał zaskarżony akt. Organ ten jest obowiązany z przekazaniem skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego wraz z aktami sprawy sporządzić odpowiedź na skargę, w której zazwyczaj ustosunkowuje się do podanej wartości przedmiotu sporu. A zatem weryfikacja podanej wartości przedmiotu sporu nie powinna nastręczać trudności.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego błędna jest wykładnia oparta na tłumaczeniu przepisów ustawowych przy pomocy uregulowań zawartych w aktach niższego rzędu. Użyty w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) zwrot, że wpis stosunkowy zależy od wysokości należności pieniężnej objętej zaskarżonym aktem, nie zawsze oznacza obowiązek pobierania wpisu stosunku od całości. Rada Ministrów na mocy delegacji zawartej w art. 233 p.p.s.a. była jedynie uprawniona do określenia w rozporządzeniu wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu, a zatem rozszerzająca wykładania przepisów rozporządzenia w stosunku do art. 215 i 216 p.p.s.a. jest niedopuszczalna.

Odnosząc wykładnię prokonstytucyjną i zgodną z prawami człowieka do analizowanych przepisów, to w imię realizacji prawa do sądu i prawa do rzetelnego procesu, wysokość wpisu stosunkowego powinna być obliczana od wartości podanej przez stronę, która będzie odzwierciedlała wartość faktycznego przedmiotu sporu. W tym miejscu należy podkreślić, że wysokość wpisu wpływa również na wysokość wynagrodzenia fachowego pełnomocnika i wysokość wpisu od skargi kasacyjnej. W związku z tym ustalenie nadmiernych kosztów może stanowić istotną barierę w możliwości z korzystania z prawa do składania środków zaskarżenia i korzystania z profesjonalnej pomocy pełnomocnika.

Dotychczasowe rozważania prowadzą do wniosku, że w świetle przepisów art. 231 w związku z art. 215 i 216 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi tylko ta część należności pieniężnej, która została zakwestionowana w skardze. Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu składu siedmiu sędziów z dnia 21 stycznia 2008 r. sygn. akt I GSK 2039/06.


sobota, 9 stycznia 2010

Najważniejsze zmiany legislacyjne i inne wydarzenia prawne w 2009 r.

Najważniejsze zmiany legislacyjne i inne wydarzenia prawne w 2009 r.

Konstruowanie zarzutów skargi kasacyjnej

Wyrok NSA z dnia 29 października 2009 r. (sygn. II FSK 815/08)

"Błędna wykładnia" i "niewłaściwe zastosowanie" to dwie odrębne postacie możliwego naruszenia prawa. Pierwsza z nich zachodzi wówczas, gdy orzeczenie było wynikiem błędnego rozumienia treści przepisu. Druga natomiast (tzw. błąd subsumpcji) gdy ustalony stan faktyczny nie odpowiada hipotezie zastosowanej normy prawnej (por. np.: wyrok NSA z dnia 7 października 2004 r., sygn. akt FSK 558/04). Co więcej - oparcie skargi kasacyjnej wyłącznie na podstawie naruszenia prawa materialnego oznacza, że wnoszący tę skargę nie kwestionuje okoliczności faktycznych, na których oparto zaskarżone orzeczenie.

Prawidłowe skonstruowanie zarzutu "błędnej wykładni" lub "niewłaściwego zastosowania" prawa podatkowego materialnego wymaga, aby wskazano w skardze kasacyjnej (1) na czym polega błąd, który zarzuca się Sądowi pierwszej instancji, oraz (2) jak powinna wyglądać w ocenie wnoszącego skargę kasacyjną prawidłowa wykładnia lub właściwe zastosowanie danego przepisu. Wymogi te są uregulowane w art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), który nakłada na wnoszącego skargę kasacyjną obowiązek przytoczenia podstaw kasacyjnych (przewidzianych w art. 174 pkt 1 i 2 tej ustawy) i ich uzasadnienie. Niespełnienie tych wymogów czyni zarzut błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania wadliwym. Tym samym podniesiony zarzut błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania nie ma usprawiedliwionych podstaw i podlega oddaleniu przez Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w.w. ustawy.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dowody z dokumentu przed sądem

Wyrok WSA w Lublinie z dnia 4 grudnia 2009 r. (sygn. I SA/Lu 306/09)

Postępowanie dowodowe przed sądem administracyjnym i w konsekwencji dokonywanie przez ten sąd ustaleń faktycznych jest dopuszczalne w zakresie uzasadnionym celami postępowania administracyjnego i powinno umożliwiać sądowi dokonywanie ustaleń, które będą stanowiły podstawę oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji. Oznacza to, że sąd w istocie nie może dokonywać ustaleń, które mogłyby służyć merytorycznemu rozstrzygnięciu sprawy załatwionej zaskarżoną decyzją. Jeżeli zachodzi potrzeba dokonania ustaleń, które mają służyć merytorycznemu rozstrzygnięciu, sąd powinien uchylić zaskarżoną decyzję i wskazać organowi zakres postępowania dowodowego, które organ ten powinien uzupełnić (por. wyrok NSA z dnia 7 lutego 2001 r., V SA 671/00, LEX nr 50 129) - Komentarz do ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Zakamycze, 2006, wyd. II.

Celem przeprowadzenia dowodu z dokumentu przed sądem administracyjnym nie jest więc dokonywanie ustaleń faktycznych, inaczej mówiąc: ustaleń dowodowych, dotyczących danej sprawy. Sąd, umieszczając w uzasadnieniu orzeczenia wiążące zalecenia nie wydaje bowiem orzeczenia zawierającego merytoryczne rozstrzygnięcie badanej sprawy administracyjnej, a formułuje ocenę wskazującą, że organ, którego działanie lub zaniechanie zaskarżono, ustalił stan faktyczny sprawy, naruszając prawo w stopniu mogącym mieć znaczenie dla jej wyniku / A. Hanusz, "Dowód z dokumentu przed sądami administracyjnymi, Państwo i Prawo, 2/2009 /.

Uznać zatem należy, iż przedmiotem dowodu z dokumentu jako środka dowodowego jest fakt, którego dotyczy twierdzenie strony, zaś dokument ma znaczenie z punktu widzenia kontroli prawidłowości rozstrzygnięcia sprawy podatkowej.

Przede wszystkim, Sąd zauważa, iż norma przepisu art. 106§3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dotyczy sytuacji, gdy organ nie poddał swojej ocenie określonych dokumentów, przy czym może to być konsekwencją tego, że organ ich nie zgromadził, choć powinien był tego dokonać z urzędu, bądź zaniechał powyższego mimo wyraźnego wniosku strony w tym przedmiocie.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

wtorek, 5 stycznia 2010

Definicja przedsiębiorstwa

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 października 2009 r. (sygn. III SA/Wa 368/09)

Art. 551 K.c. nadaje pojęciu "przedsiębiorstwo" znaczenie przedmiotowe tj. zespołu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Zdaniem Sądu w tak określonej definicji przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma uwzględniony w niej element funkcjonalny. Poszczególne składniki majątku staną się przedsiębiorstwem, jeżeli połączy je funkcja jaką łącznie mogą spełnić - realizować określone zadania gospodarcze. W rezultacie do tak właśnie rozumianego przedsiębiorstwa będzie miał zastosowanie art. 551 K.c., stanowiący o zbyciu przedsiębiorstwa jako całości.

Podkreślić również należy, że w skład spółki prawa handlowego może wchodzić więcej niż jedno przedsiębiorstwo w znaczeniu nadanym tym przepisem.

W opinii Sądu powyższe oznacza, że każdy zespół składników majątkowych, dający się wyodrębnić poprzez funkcjonalne powiązanie polegające na przydatności do realizacji określonego działania gospodarczego - bez względu na jego organizacyjne wyodrębnienie w postaci zakładu czy też oddziału - będzie przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 551 K.c.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

poniedziałek, 4 stycznia 2010

Poświadczanie odpisów dokumentów

Od nowego roku zamiast ponoszenia kosztów notarialnego poświadczenia kopii dokumentów czy uzyskania ich urzędowych odpisów wystarczy, że adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, występujący jako pełnomocnik w sprawie, poświadczy zgodność odpisów z oryginałami. 1 stycznia 2010 r. w życie wchodzi bowiem nowelizacja ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów.

Źródło: Dziennik Gazeta Prawna

Firmowa palarnia jest obowiązkowa

Wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2007 r. (sygn. akt I OSK 892/06)

Art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 9 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych stanowi, że zabrania się palenia wyrobów tytoniowych poza pomieszczeniami wyodrębnionymi i odpowiednio przystosowanymi, między innymi w pomieszczeniach zakładów- poza wyraźnie wyodrębnionymi miejscami. Przepis ten oraz inne przepisy ustawy nie przewidują możliwości wprowadzenia przez pracodawcę bezwzględnego zakazu palenia tytoniu na terenie zakładu pracy. Zakaz ten obowiązuje tylko poza wyodrębnionymi miejscami, co oznacza że dopuszczalne jest palenie tytoniu w wyodrębnionych i przystosowanych pomieszczeniach. Pracodawca obowiązany jest zapewnić wykonanie powyższego zakazu. Nie może ani go uchylić ani zmienić jego ustawowego zakresu. W konsekwencji podzielić należy pogląd, że na pracodawcy spoczywa powinność wyodrębnienia i przystosowania pomieszczeń przeznaczonych do palenia tytoniu oraz oznaczenia miejsc, w których zakaz palenia obowiązuje, a ponadto miejsc, w których wolno palić. 

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wyrok NSA z dnia 29 kwietnia 2009 r. (sygn. I OSK 773/08)

Zapewnienie pracownikom określonych pomieszczeń higienicznosanitarnych, w tym także palarni, jest bezwzględną powinnością pracodawcy. Nie zależy ona natomiast od jego uznania, w tym jego przekonań w kwestii palenia tytoniu, czy też sytuacji ekonomiczno-finansowej. W konsekwencji podzielić należy pogląd, że na pracodawcy spoczywa powinność wyodrębnienia i przystosowania pomieszczeń przeznaczonych do palenia tytoniu oraz oznaczenia miejsc, w których zakaz palenia obowiązuje, a ponadto miejsc, w których wolno palić.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

niedziela, 3 stycznia 2010

Koniec dyskryminacji rodziców

Koniec dyskryminacji rodziców: "Od 6 stycznia 2010 r. pracujące mamy i ojcowie mają takie same przywileje związane z posiadaniem dzieci. Bez względu na to, czy jest to ich potomstwo biologiczne czy adoptowane. Gwarantuje im to nowelizacja kodeksu pracy z 5 listopada 2009 r. (DzU nr 219, poz. 1704)."

sobota, 2 stycznia 2010

Charakter prawny instytucji uprawdopodobnienia

Wyrok NSA z dnia 6 października 2009 r. (sygn. II FSK 615/08)

Uprawdopodobnienie jako uproszczone postępowanie dowodowe, przy przeprowadzeniu którego nie jest wymagane zachowanie wszystkich reguł formalnych dotyczących postępowania dowodowego, może być wykorzystywane tylko w sytuacjach kiedy ustawa wiąże wystąpienie określonych skutków prawnych bez pewności zaistnienia określonych okoliczności.

Z treści art. 106 § 3 u.p.p.s.a. wynika, iż nie każdy dokument może być przedmiotem postępowania dowodowego przed sądem administracyjnym. Mogą nimi być tylko dowody z dokumentów, które z nie były przedstawione i oceniane w postępowaniu podatkowym zakończonym zaskarżoną decyzją.

Dyspozycja art. 106 § 3 u.p.p.s.a. nie daje podstaw, by żądać przeprowadzenia przed sądem administracyjnym postępowania dowodowego wskazującego na istnienie nowych okoliczności faktycznych, których strona nie podnosiła w toku postępowania podatkowego.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wykonanie kary warunkowo zawieszonej

Postanowienie SN z dnia 10 grudnia 2009 r. (sygn. akt: I KZP 26/09)

Przepis art. 75 § 1 k.k. stanowi podstawę zarządzenia wykonania kary wyłącznie wówczas, gdy za popełnione przez skazanego w okresie próby określone umyślne przestępstwo podobne wymierzona została kara pozbawienia wolności, a nie znajduje on zastosowania, jeżeli za to przestępstwo wymierzona została kara ograniczenia wolności, która - na podstawie art. 87 k.k. - stała się elementem składowym kary łącznej pozbawienia wolności.

Źródło: Sąd Najwyższy

piątek, 1 stycznia 2010

Kulturalny rozkład jazdy na 2010 rok

Kulturalny rozkład jazdy na 2010 rok: "To będzie rok Chopina. I nowych spektakli - m.in. Lupy i Warlikowskiego. I wielu wystaw - m.in. sztuki homoerotycznej w Muzeum Narodowym, Kozyry w Zachęcie, Bałki w CSW i współczesnej sztuki indyjskiej. I wielu filmów i festiwali. I piekła, jakie rozpęta się na koncercie wielkiej czwórki thrash metalu i pozostałych gwiazd czerwcowego koncertu na Bemowie."